Moã Ka’Aguy Regua - Tekoa Mbiguaçu: As memórias das plantas medicinais

Copyright
open access
Type
TCC
Date
2020
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Alternative Title
Affilliation
Universidade Federal de Santa Catarina. Centro de Filosofia e Ciências Humanas. Curso de Licenciatura Intercultural Indígena do sul da Mata Atlântica. Florianópolis, SC, Brasil
Co-Advisor
Committee Member
Organizer
Coordinator(s)
Institutional author
Director
item.page.production
Screenplay
Producer
Recorder
Abstract
A presente pesquisa trata das formas tradicionais de aprendizagem e sabedorias das plantas medicinais guarani da minha família e da minha comunidade, Tekoa Yyn Morontchi Whera (T.I. MBIGUAÇU), localizada no litoral de Santa Catarina. A partir da minha vivência como Guarani Nhandeva-Tchiripa, trago a memória e o meu aprendizado do dia a dia e das relações sociais com a comunidade. As plantas medicinais são um dos fundamentos principais para a educação corporal guarani, elas fazem parte das narrativas de criação de mundo e do reconhecimento do território tradicional. Apresento a genealogia e a caminhada da minha família até a comunidade Mbiguaçu, trago também o Nhandereko (modo de vida guarani) e as organizações internas, associados ao uso das plantas medicinais e à nossa cosmologia, bem como ao mborai, edjerodjyi (canto e dança) e outros rituais necessários para o fortalecimento do nhee (espírito). Descrevo a importância e o respeito aos espíritos das plantas e o modo como devem ser tratadas. Por fim, comento experiências do saber tradicional, repassado na escola como uma maneira de resistência e resiliência.
Abstract
RESUMO (Língua Guarani): Ha’evete tcherentãrã Kuery tekoa M’Biguaçu pygua. Ha’evete tcheryke’y Kuery, tchereindy Kuery. Kova’e ma adjapo Nhandereko regua, djatchauka avã. Ha’evete Tchedjaryi Kuery, Tcheramoin Kuery. Kova’e ma adjapo Nhandereko regua atchauka avã Kyringue pe, ha’egui onhembo’e va’e Kuery pe. Kova’e Projeto de pesquisa ma Licenciatura Intercultural Indigena do Sul da Mata Atlântica UFSC py guarã. Ambopara avã Moã regua, Teko regua, Mborai regua, Djerodjy regua, Nhanderamoin Kuery ayu regua. Ha’evete Nhombo’ea Kuery, ha’evete Mboruvitcha Kuery. Ha’evete Há’i rãguerã’in. Kova’e Trabalho ma djatchauka avã Nhandereko regua
Abstract in Spanish
Abstract in French
Description
Keywords in Portuguese
Autoria Indígena, Cosmologia, Guarani, Região Sul, Santa Catarina
Keywords
Brazil, Health of Indigenous Peoples, Indians, South American, Medicine, Traditional, Plants, Medicinal
Keywords in Spanish
Keywords in French
DeCS
Brasil, Saúde de Populações Indígenas, Índios Sul-Americanos, Medicina Tradicional, Plantas Medicinais
Event Date
Previous version
Related Document
Means of dissemination
Duration
Duration
Original color system
Target audience context
Audience occupation
Educational Description
Evaluation
Peer Reviewed
Publication Status
Sponsorship
Latest version
Version
Event Location
Event title
Event Type
Citation
MARTINS, Daniel Timóteo. Moã Ka’Aguy Regua - Tekoa Mbiguaçu: As memórias das plantas medicinais. 2020. 88 f. TCC - Universidade Federal de Santa Catarina, Florianópolis, 2020
ISBN
ISSN
DOI
Defense Institution
Universidade Federal de Santa Catarina
Degree date
2020-02-10
Defense location
Florianópolis, SC
Programa
Licenciatura Intercultural indígena do sul da Mata Atlântica